ग़ज़ल् २९

फ़िर् तेरे वह्म् मेँ ख़्व़ुश्-बू से मुऽअत्तर् गुज़्‌रा
हिज्र्-ए तारीक् , तसव्वुर् मेँ मुनव्वर् गुज़्‌रा

कब् तिमिर् हिज्र् का पुर्-नूर् सितारोँ ने किया
यॆः तमस् तो मेरे अश्कोँ से मुनव्वर् गुज़्‌रा

सुब्ह् बिख्‌री है शमीम्-ए गुल्-ए रऽना ऐसे
मस्त् झोँका कोई शायद् उसे छूकर् गुज़्‌रा

गुल्-ए मग़्रूर् ! नज़र् डाल् तो एक् उस् की तरफ़्
नालः-ए बुल्बुल अगर्चॆः कोई कम्तर् गुज़्‌रा

ऽइश्क़् जो तुम्‌से किया रास्त् गुनह् था , यऽनी
तेरा ग़म् मेरे गुनाहोँ के बराबर् गुज़्‌रा

बह्र्-ए गिर्यः तो मिटे दाग़् फ़ज़ीहत् के , मगर्
किस् ने देखा जो अलम् दामन्-ए तर् पर् गुज़्‌रा

तुम् , कि पर्दः न उठाने की क़सम् खाते गए !
मैँ , कि कूचे से तेरे रोज़् , सितम्‌गर् , गुज़्‌रा

ऽउम्र्-ए कोताह् ! सर्-ए राह्-ए फ़ना क्योँ "रौशन्"
इक् सबुक्-रफ़्तः की मानन्द् गुज़र्‌कर् , गुज़्‌रा

---

वह्म् = imagination; suspicion.
ख़्व़ुश्-बू = fragrance, perfume.
मुऽअत्तर् = perfumed, fragrant.
हिज्र् = separation (from beloved); absence (of beloved).
तारीक् = dark, obscure.
तसव्वुर् = imagination; meditation.
मुनव्वर् = illuminated, enlightened; clear.
तिमिर् = darkness, obscurity.
पुर्-नूर् = full of light.
तमस् = (physical/moral) darkness, gloom.
शमीम् = perfume.
गुल्-ए रऽना = graceful/delicate rose.
मग़्रूर् = proud, arrogant.
नालः = lamentation; weeping.
अगर्चॆः = although.
कम्तर् = less; inferior.
रास्त् = honest, sincere; straight.
गुनह् = crime; guilt.
बह्र्-ए गिर्यः = on account of weeping/lamentation.
फ़ज़ीहत् = disgrace; stigma, stain. (Trivia: related to the मराठी word फजीती).
अलम् = anguish; grief.
दामन्-ए तर् = hem/skirt (of a garment) which is wet (through).
पर्दः = veil; (eye)lid; modesty; seclusion; mystery.
कूचः = lane, alley.
सितम्‌गर् = tyrant, oppressor.
ऽउम्र्-ए कोताह् = life cut short.
सर्-ए राह्-ए फ़ना = start of the path to extinction/annihilation.
सबुक् = light-footed; trivial; undignified; delicate.
रफ़्तः = departed; deceased; lost.
मानन्द् = like, resembling.

---

ग़ज़ल् २८

शौक़्-ए अन्दोह्-ए ऽआशिक़ी है अभी
शग़्ल्-ए दिल् , फ़िक्र्-ए शाऽइरी है अभी

यूँ ही क़ाइम् रहे ज़िया-ए हुस्न्
दिल् की ज़ुल्मत् मेँ रौश्‌नी है अभी !

यूँ तऽअल्लुक़् किया है क़त्ऽ उस्‌ने
मैँ ने माना कि दोस्ती है अभी

एक् ऽअर्सः हुआ मनाके तुम्हेँ
फिर् भी कुछ कुछ फ़ुसूर्दगी है अभी

शॆऽर् बे-कार् हैँ तो क्या "रौशन" ?
दाद्-ए अर्बाब्-ए मूसिक़ी है अभी

---

शौक़् = desire; inclination, love; zeal.
अन्दोह् = grief, anxiety, trouble.
शग़्ल् = occupation, employment; diversion, pastime.
फ़िक्र् = deliberation; concern.
शाऽइरी = the art or practice of poetry.
क़ाइम् = firm, established; lasting, perpetual; steadfast.
ज़िया = light; brilliancy, splendour.
हुस्न् = goodness; beauty.
ज़िया-ए हुस्न् = (bright) brilliance of beauty.
ज़ुल्मत् = darkness, obscurity.
रौश्‌नी = light; illumination; brightness.
तऽअल्लुक़् = attachment; relation; regard.
क़त्ऽ कर्‌ना = to cut short; to break off.
ऽअर्सः = period, duration;
फ़ुसूर्दगी = frigidity, coldness.
दाद् = equity; justice.
अर्बाब् = possessors, lords, masters.
मूसिक़ी = music.
दाद्-ए अर्बाब्-ए मूसिक़ी = due praise from the masters of music.

---

मज़ल् २६ (एक् मिज़ाहियः चवन्नी ग़ज़ल्)

"सन्नाटा क्यूँ छाया है ?"
"तूफ़ान् आने वाला है !"

देख् "ISKCON" के मारोँ को
यारोँ का तो सहारा है

शम्ऽ-ए हसीँ की क्या कह्‌ये ?
पर्वानोँ को जलाया है !

कम् थी मय् , तो साक़ी ने
आँखोँ से भी पिलाया है

ऽइश्क़् मेँ , पत्थर्-दिल् , हम् नेँ
अप्‌नी तरफ़् से निभाया है

तुम् आते तो नहीँ , फिर् भी
घर् तो हम् नेँ सजाया है

हैफ़् तेरा ! "रौशन्" तू ने
दिल् मेँ दर्द् ही पाला है

---

सन्नाटा = clatter (of rain/hail), howling (of wind); enormous; still, silent.
तूफ़ान् = tempest, typhoon; deluge; commotion; calamity.
ISKCON = International Society for Krishna Consciousness.
शम्ऽ = (wax) candle; lamp.
हसीँ = comely, beautiful, elegant.
पर्वानः = moth; butterfly; (poet). lover.
मय् = wine; liquor.
साक़ी = one who gives to drink, cup-bearer; bar-tender.
ऽइश्क़् = love, passion.
हैफ़् = (intj.) alas! what a pity!
दर्द् = pain, ache; affliction; compassion; affection.

---